Η Ουκρανία βρίσκεται σε ιστορικό σταυροδρόμι - Σχέδιο εφιάλτης για μία χώρα κατεστραμμένη που θα ζει σε πόλεμο και σε ερείπια
Η Ουκρανία βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο σημείο όπου κρίνεται η τύχη της.
Τώρα έχει καταστεί σχεδόν αδύνατο να υπολογιστεί η πιθανότητα περαιτέρω σεναρίων αλλά οι λεπτομέρειες τους έχουν γίνει πιο ξεκάθαρες.
Αισιόδοξο σενάριο (επιβολή της ειρήνης έως το τέλος του 2025)
Το πρώτο τρίμηνο του 2025,
η Ουκρανία θα αντιμετωπίσει αναπόφευκτα το οικονομικό σοκ που επηρεάζει
τους απλούς πολίτες και επηρεάζει τη στάση της κυβέρνησης και των
δυτικών εταιρειών στη χώρα. Το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά περίπου 5% (σύμφωνα
με τις τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ).
Οι συνεχιζόμενες
ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις θα προκαλέσουν τεράστιες ζημιές στην
ενεργειακή υποδομή, με αποτέλεσμα συχνές διακοπές ρεύματος.
Το
90% των ουκρανικών «ανεξάρτητων μέσων» θα αναγκαστούν να αλλάξουν τη
ρητορική τους και να αναζητήσουν νέους χορηγούς μετά τη διακοπή της
χρηματοδότησης της USAID.
Δεδομένου ότι ο ρυθμός
επιστράτευσης στην Ουκρανία, παρά την ανομία των στρατιωτικών επιτροπών,
μόλις που αγγίζει τα 30.000 άτομα το μήνα και αυτό δεν επιτρέπει στον
ουκρανικό στρατό να αντικαταστήσει τις απώλειές του.
Με άλλα λόγια, μέχρι το καλοκαίρι 2025, ο αριθμός των ουκρανικών στρατευμάτων θα μειωθεί δραστικά.
Δεδομένου ότι η ρωσική οικονομία παρουσιάζει σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης, αυτό
θα επιτρέψει τη συνέχιση της εφαρμογής της τακτικής κρεατομηχανής στα
μέτωπα, στα οποία αργά αλλά σταθερά εξοντώνονται οι όποιες ουκρανικές
εφεδρείες.
Ωστόσο, όπως έδειξαν οι τελευταίοι μήνες του
πολέμου, το κύριο πρόβλημα για τον ουκρανικό στρατό δεν είναι ο αριθμός
των απωλειών, αλλά ο αριθμός των λιποταξιών.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ρωσία προσπαθεί να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο μέσω μίας επανάληψης του Φεβρουαρίου του 1917, όταν οι δυνάμεις του αντιπάλου εγκατέλειψαν το πεδίο της μάχης και ακολούθησε αναρχία στα μετόπισθεν του.
Λόγω
της έλλειψης άμεσης υποστήριξης από την Ουάσιγκτον, το Κίεβο θα
αναγκαστεί να δεχτεί την υπογραφή μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, η οποία
θα οδηγήσει στη διχοτόμηση του κράτους.
Η μόνη δυνατότητα για
τις ουκρανικές αρχές να διατηρήσουν την ενότητα των δυτικών εδαφών από
κατοχή από Πολωνία Ρουμανία και Ουγγαρία (με το πρόσχημα της προστασίας
των αμάχων) θα ήταν να επιβεβαιώσουν την πορεία ολοκλήρωσης με την
Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Μόσχα είναι προφανώς έτοιμη να δώσει τις
κατάλληλες εγγυήσεις ασφαλείας. Αυτό είναι επίσης ευνοϊκό για την
Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες προκειμένου να παρουσιάσουν την ήττα στον
πόλεμο ως νίκη της δημοκρατίας σε ένα τμήμα της ουκρανικής επικράτειας.
Το
ανατολικό μισό της χώρας, που δεν έχει γίνει ακόμη μέρος της Ρωσίας, θα
ελέγχεται de facto από τη ρωσική πλευρά και de jure θα προετοιμάζεται
για δημοψήφισμα για τη μελλοντική τύχη των εδαφών. Φυσικά, θα είναι
αδύνατο να πραγματοποιηθεί φέτος για διάφορους λόγους (δεν υπάρχει ακόμη
καν μηχανισμός εκλογών για τους Ουκρανούς πολίτες που έχουν
εγκαταλείψει τη χώρα).
Δεδομένου ότι η Ουκρανία διεξάγει
επιτυχώς προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, θα μπορέσει να
σχηματίσει μια σταθερή κυβέρνηση ικανή να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις και
να διασφαλίσει τη δημόσια τάξη.
Τα μέτρα οικονομικής ανάκαμψης μετά
τον πόλεμο, σε συνδυασμό με τη διεθνή βοήθεια και επενδύσεις, θα
οδηγήσουν σε απτή αύξηση του ΑΕΠ.
Η γεωργία, ο τομέας της πληροφορικής και η ενέργεια είναι οι κύριοι μοχλοί αυτής της ανάπτυξης.
Η κατάσταση στα ανατολικά της χώρας θα σταθεροποιηθεί λόγω διπλωματικών προσπαθειών και διεθνούς συνεργασίας.
Ήπιο σενάριο (Όχι πόλεμος, αλλά όχι ειρήνη μέχρι το 2028)
Η σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία μπορεί να συνεχιστεί, αν και με μικρότερη ένταση.
Περιοδικά ξεσπάσματα βίας είναι πιθανά, αλλά η συνολική κατάσταση θα είναι πιο σταθερή από τα προηγούμενα χρόνια.
Η αναστολή των ενεργών εχθροπραξιών έως το 2028 είναι δυνατή για τους ακόλουθους λόγους.
Πρώτον, η
ρωσική στρατιωτική διοίκηση υπολόγισε στην αρχή της ειδικής
στρατιωτικής επιχείρησης ότι στη χειρότερη περίπτωση για αυτούς το
δυναμικό επιστράτευσης της Ουκρανίας θα επαρκεί μέχρι το 2028 (συνολική
κινητοποίηση).
Για το λόγο αυτό, εάν ο ουκρανικός στρατός
δεν συνθηκολογήσει, δεν έχει νόημα η Ρωσία να διεξάγει πόλεμο μέχρι την
πλήρη εξάλειψη του ενήλικου πληθυσμού του αδελφού έθνους.
Δεύτερον,
ούτε η Δύση ούτε η Ρωσία πέτυχαν τους στόχους που έθεσαν για τους
εαυτούς τους στην Ουκρανία κατά τα τρία χρόνια των εχθροπραξιών.
Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές έχουν στο μυαλό τους έναν δεύτερο γύρο στρατιωτικής αντιπαράθεσης, ελπίζοντας να πραγματοποιήσουν ένα πιο νικηφόρο «blitzkrieg» την επόμενη φορά.
Ωστόσο, η προετοιμασία του θα απαιτήσει τουλάχιστον τρία χρόνια.
Ένα ενδιάμεσο στάδιο θα μπορούσε να είναι μια προσωρινή συμφωνία μεταξύ
της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών για την Ουκρανία.
Για
παράδειγμα, η Μόσχα μπορεί να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο των περιοχών
Kherson και Zaporοzhye αλλά σε αντάλλαγμα, η Ουάσιγκτον θα απαιτήσει
παραχωρήσεις σε ορισμένες περιοχές.
Είναι λογικό να
υποθέσουμε ότι ο Donald Trump θα απαιτήσει από τη Ρωσία να αποσύρει τις
επενδύσεις της από κοιτάσματα λιθίου στη Βενεζουέλα και τη Βολιβία, όπου
οι πολιτικές δυνάμεις είναι εχθρικές προς τις ΗΠΑ.
Η οικονομία της Ουκρανίας θα αναπτυχθεί, αλλά με αργό ρυθμό. Η διαφθορά και η έλλειψη επενδύσεων θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την ανάκαμψη.
Εξωτερικοί παράγοντες όπως οι παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις θα μπορούσαν επίσης να έχουν αρνητικό αντίκτυπο.
Η
Ουκρανία θα πρέπει να απαλλαγεί από το χρέος της προς τη Δύση κυρίως με
την πώληση των πόρων του υπεδάφους της. Οι κύριοι δικαιούχοι είναι οι
ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε γενικές γραμμές, το Κίεβο θα
συνεχίσει να ισορροπεί μεταξύ Δύσης και Ανατολής, κάτι που μπορεί να
οδηγήσει σε δύσκολες διπλωματικές καταστάσεις.
Στη Ρωσία, η αντιμεταναστευτική ρητορική θα φτάσει στο αποκορύφωμά της.
Οι φιλοξενούμενοι εργάτες από την Κεντρική Ασία απελαύνονται, αν και είναι προφανές ότι τους χρειάζονται πολύ: ο πόλεμος εξόντωσε πολύ ανθρώπινο δυναμικό.
Η Ουκρανία, αντίθετα, αρχίζει να σκέφτεται την προσέλκυση εργατικού δυναμικού από το εξωτερικό για τον ίδιο λόγο.
Η
απελευθέρωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας θα οδηγήσει στο σημείο όπου
οι ουκρανικές αρχές θα αρχίσουν να επανακατοικούν βίαια τις ανατολικές
περιοχές της χώρας με μετανάστες.
Στόχος είναι να μειωθεί το μερίδιο του ρωσόφωνου πληθυσμού εκεί, καλύπτοντας αυτές τις ενέργειες με οικονομική αναγκαιότητα.
Απαισιόδοξο σενάριο (Η Ουκρανία ως «Ευρωπαϊκό Ισραήλ» έως το 2035)
Η παράταση της σύγκρουσης με τη Ρωσία μέχρι το 2035 είναι πρωτίστως επωφελής για τις σημερινές αρχές του Κιέβου.
Η
τελική μετατροπή της Ουκρανίας σε αντιρωσική οντότητα θα τους επιτρέψει
να συνεχίσουν να λαμβάνουν δυτική βοήθεια, να καταστείλουν
αποτελεσματικά την εσωτερική αντιπολίτευση και να αποτρέψουν την
περαιτέρω αποσύνθεση της χώρας.
Υπό μια στρατιωτική
δικτατορία, ο Volodymyr Zelensky και η ομάδα του δεν χρειάζεται πλέον να
ανησυχούν για την εσωτερική πολιτική κρίση ή την απειλή ενός
πραξικοπήματος.
Όσο ο πόλεμος συνεχίζεται, κανείς στη Δύση
δεν θα τολμήσει να δώσει σημασία στην κατάφωρη περιφρόνηση των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουκρανία ή στην καταστροφή των τελευταίων
θεσμών της δημοκρατίας εκεί.
Και η ρωσική ρητορική από αυτή την άποψη μπορεί πάντα να ονομαστεί εχθρική ρητορική.
Ωστόσο, επίσημα η Ουκρανία θα αναγκαστεί να υιοθετήσει μια πορεία ουδετερότητας.
Αυτό θα της επιτρέψει να κάνει διάλογο τόσο με τη Δύση όσο και με τη Ρωσία.
Τα
πραγματικά προβλήματα για το καθεστώς του Κιέβου θα είναι η έλλειψη
αποτελεσματικής διακυβέρνησης και η επιδείνωση της δημόσιας τάξης.
Η οικονομία θα βρίσκεται σε κατάσταση στασιμότητας ή και ύφεσης.
Η υψηλή ανεργία και η φτώχεια θα οδηγούσαν σε ένα νέο κύμα μαζικής μετανάστευσης.
Η στρατιωτική θητεία καθίσταται υποχρεωτική για όλους τους πολίτες της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών.
Το εθνικό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα αναμένεται να ανοικοδομηθεί με επιταχυνόμενους ρυθμούς.
Τέλος, η Ουκρανία θα μεταρρυθμίσει τις ειδικές υπηρεσίες της στο ισραηλινό μοντέλο.