O Trump σκοτώνει το δολάριο για να αναστήσει την οικονομία των ΗΠΑ...

 Η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πλεύσει σε αχαρτογράφητα νερά προκειμένου να αντιμετωπίσει την υπό εξέλιξη οικονομική παρακμή, όπως ο εκλεγμένος πρόεδρος Donald Trump έχει επισημάνει πολλές φορές – ο μετασχηματισμός της νομισματικής πολιτικής που

ακολουθήθηκε μετά το τέλος του κανόνα του χρυσού είναι ο πυρήνας της στρατηγικής Make America Great Again την οποία έχει εξαγγείλει.
To «υπερβολικό νομισματικό προνόμιο» των ΗΠΑ έδωσε τη δυνατότητα στην υπερδύναμη (α) να «νομισματοποιεί» το χρέος της, όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι, δηλαδή να εκδίδει απεριόριστη ποσότητα νομίσματος και να «απορροφά» έπειτα την πλεονάζουσα ποσότητα το διεθνές χρηματοπιστωτικό και εμπορικό σύστημα χωρίς να κινδυνεύει από πληθωριστικές εκρήξεις καθώς όπως στην περίπτωση των «πετροδολαρίων» η ζήτηση του αμερικανικού νομίσματος είναι υποχρεωτική.
Είχε τη δυνατότητα να έχει δημοσιονομικά και εμπορικά ελλείμματα χωρίς να επηρεάζεται η ανάπτυξη.
(β) Να χρησιμοποιεί το νόμισμά της ως γεωπολιτικό «όπλο» και να επιβάλει κυρώσεις σε όποια χώρα θεωρεί εχθρική.
Αυτό έχει όμως ένα αντίτιμο: Η εγχώρια παραγωγή και επενδύσεις να καταστούν ακριβές και η μεταποίηση μαζί με τις θέσεις εργασίας να μεταναστεύουν σε χώρες με φθηνότερο εργατικό κόστος.
H επερχόμενη κυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου Donald Trump πιθανότατα θα επιδιώξει να αποδυναμώσει τη συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου προκειμένου να αναστρέψει αυτή την τάση.
Αλλά αν κάτι τέτοιο θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών των ΗΠΑ και θα ενισχύσει το εμπορικό ισοζύγιο της Αμερικής είναι άλλο θέμα, επισημαίνει ο Barry Eichengreen, καθηγητής Οικονομικών και Πολιτικής Επιστήμης στο Berkeley σε άρθρο του στο Project Syndicate.

O ρόλος της Federal Reserve

Η μέθοδος του ωμού καταναγκασμού στη μείωση της ισοτιμίας του δολαρίου θα συνεπαγόταν τη στήριξη του Λευκού Οίκου από την Federal Reserve με ταχεία χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
Ο Trump θα μπορούσε να απολύσει τον πρόεδρο της Fed Jerome Powell και να πιέσει το Κογκρέσο να τροποποιήσει τον νόμο τη λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ για την υποχρεώσει να πειθαρχήσει στην εκτελεστική εξουσία.
Η συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου θα αποδυναμωθεί δραστικά, αυτό είναι πιθανώς το ζητούμενο.
Αλλά η Fed δεν θα πειθαρχούσε πρόθυμα.
Η νομισματική πολιτική ασκείται από τα 12 μέλη της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC) και όχι μόνον από τον πρόεδρό της.

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ακόμη και με ένα ακραιφνώς Ρεπουμπλικανικό Κογκρέσο, θα έβλεπαν την κατάργηση της ανεξαρτησίας της Fed ή το να γεμίσει η FOMC με φιλικά προς την κυβέρνηση μέλη ως μια κίνηση υπερβολικού ελέγχου της οικονομίας  – την οποία δηλώνουν έτοιμες να τιμωρήσουν.
Και ακόμη κι αν ο Trump κατάφερνε να «δαμάσει» τη Fed, μια χαλαρότερη νομισματική πολιτική θα προκαλούσε επιτάχυνση του πληθωρισμού, εξουδετερώνοντας τον όποιο (θετικό) αντίκτυπο της ασθενέστερης συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολαρίου.
Δεν θα υπάρξει βελτίωση στην ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ ή στο εμπορικό ισοζύγιο.
Εναλλακτικά, το Υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη Νομοθεσία για τις Διεθνείς Οικονομικές Εξουσίες έκτακτης ανάγκης για να φορολογήσει ξένους επίσημους (δηλαδή τα κράτη) κατόχους τίτλων του Δημοσίου, παρακρατώντας ένα μέρος των πληρωμών τόκων τους.
Αυτό θα καθιστούσε λιγότερο ελκυστικό για τις κεντρικές τράπεζες το να συσσωρεύουν αποθεματικά σε δολάρια, μειώνοντας σημαντικά τη ζήτηση για το αμερικανικό νόμισμα.
Η πολιτική θα μπορούσε να είναι καθολική, ή οι φίλοι και σύμμαχοι των ΗΠΑ, και οι χώρες που περιορίζουν υπάκουα την περαιτέρω συσσώρευση αποθεμάτων σε δολάρια, θα μπορούσαν να εξαιρούνται.
Το πρόβλημα με αυτήν την προσέγγιση για την αποδυνάμωση του δολαρίου είναι ότι μειώνοντας τη ζήτηση για ομόλογα των ΗΠΑ, θα ανέβαζε τις αποδόσεις του χρέους – άρα θα μετέφερε το πρόβλημα από την νομισματική στη  δημοσιονομική πολιτική αυξάνοντας τα τοκοχρεολύσια.

Αυτή η ριζική κίνηση πράγματι μπορεί να οδηγήσει στη μείωση της ζήτησης για ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου δραστικά.
Οι ξένοι επενδυτές θα μπορούσαν να οδηγηθούν, όχι απλώς να επιβραδύνουν τη συσσώρευση δολαρίων, αλλά να ρευστοποιήσουν πλήρως τις υπάρχουσες συμμετοχές τους.
Και ενώ ο Trump θα μπορούσε να προσπαθήσει να αποτρέψει τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες από το να ρευστοποιήσουν τα αποθέματά τους σε δολάρια απειλώντας με δασμούς, ένα σημαντικό μερίδιο του αμερικανικού κρατικού χρέους στο εξωτερικό -της τάξης του ενός τρίτου- κατέχεται από ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι δεν επηρεάζονται από το επίπεδο των δασμών.
Σε μια πιο συμβατική προσέγγιση, το Υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει δολάρια στο Ταμείο Σταθεροποίησης Συναλλαγών για να αγοράσει ξένα νομίσματα.
Αλλά η αύξηση της προσφοράς σε δολάρια με αυτόν τον τρόπο θα είχε πληθωριστικά αποτελέσματα.
Η Fed θα απαντούσε «μαζεύοντας» την ίδια ποσότητα δολαρίων από τις αγορές, αναιρώντας τον αντίκτυπο της δράσης του Υπουργείου Οικονομικών στην προσφορά χρήματος.
Η πείρα έχει δείξει ότι η «αποστειρωμένη παρέμβαση»*, όπως είναι γνωστή αυτή η συνδυασμένη παρέμβαση και του Υπουργείου Οικονομικών και της Federal Reserve, έχει πολύ περιορισμένα αποτελέσματα.
Αυτές οι επιπτώσεις γίνονται έντονες μόνον όταν η παρέμβαση σηματοδοτεί μια αλλαγή στη νομισματική πολιτική, σε αυτή την περίπτωση σε μία πιο επεκτατική κατεύθυνση.
Δεδομένης της διακηρυγμένης σταθερότητας στην επίτευξη του στόχου για πληθωρισμό 2%, η Fed δεν θα είχε κανένα λόγο να στραφεί προς μια πιο επεκτατική κατεύθυνση – υποθέτοντας δηλαδή τη συνεχιζόμενη ανεξαρτησία της.

Το σενάριο - Η (ιστορική) συμφωνία του Mar-a- Lago όπως η συμφωνία Plaza του 1985

Τέλος, γίνεται λόγος για μια συμφωνία του Mar-a- Lago, μία συμφωνία ΗΠΑ, Ευρωζώνης και Κίνας, η οποία  να ακουλουθεί στο πνεύμα της την ιστορική συμφωνία της Plaza, για να συμμετάσχουν από κοινού σε συντονισμένες προσαρμογές πολιτικής με στόχο την αποδυνάμωση του δολαρίου.
Τα συμπληρωματικά βήματα που θα λάμβαναν η Fed, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας θα οδηγούσαν σε αύξηση των επιτοκίων.
Είτε οι κυβερνήσεις της Κίνας και της Ευρώπης θα μπορούσαν να παρέμβουν στην αγορά συναλλάγματος, πουλώντας δολάρια για να ενισχύσουν τα εγχώρια νομίσματά τους.
Ο Trump θα μπορούσε να απειλήσει με δασμούς ως μοχλό πίεσης, όπως ο Richard Nixon χρησιμοποίησε μια προσαύξηση στις ισοτιμίες για να υποχρεώσει άλλες χώρες να αναπροσαρμόσουν τα νομίσματά τους έναντι του δολαρίου το 1971, ή όπως ο υπουργός Οικονομικών James Baker επικαλέστηκε την απειλή του προστατευτισμού εκ μέρους των ΗΠΑ για να επισφραγίσει τη Συμφωνία της Plaza το 1985.
Το 1971, ωστόσο, η ανάπτυξη στην Ευρώπη και την Ιαπωνία ήταν ισχυρή, έτσι η αναπροσαρμογή της ισοτιμίας δεν ήταν πρόβλημα για όσους ασκούσαν οικονομική πολιτική στα κράτη αυτά.
Το 1985, ο πληθωρισμός και όχι ο αποπληθωρισμός ήταν ο πραγματικός κίνδυνος, προδιαθέτοντας την Ευρώπη και την Ιαπωνία προς τη νομισματική σύσφιξη.
Αντίθετα, η Ευρωζώνη και η Κίνα αντιμετωπίζουν επί του παρόντος το διπλό φάσμα της στασιμότητας και του αποπληθωρισμού.
Θα έπρεπε να σταθμίσουν τον κίνδυνο για τις οικονομίες τους από τη νομισματική σύσφιξη έναντι της ζημίας από τους δασμούς του Trump.
Αντιμέτωπη με αυτό το δίλημμα, η Ευρώπη πιθανότατα θα υποχωρούσε, αποδεχόμενη μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική ως τίμημα για την άρση των δασμών του Trump και τη διατήρηση της συνεργασίας στον τομέα της άμυνας με τις ΗΠΑ.
Η Κίνα, η οποία βλέπει τις ΗΠΑ ως γεωπολιτικό αντίπαλο και επιδιώκει να αποσυνδεθεί από την αμερικανική οικονομία, μάλλον θα ακολουθούσε την αντίθετη πορεία.
Έτσι, μία υποτιθέμενη Συμφωνία του Mar-a- Lago θα εκφυλιζόταν σε μια διμερή αμερικανο-ευρωπαϊκή συμφωνία που δεν θα αποδεικνυόταν ιδιαίτερα θετική για τις ΗΠΑ ενώ θα προκαλούσε σημαντική ζημιά στην Ευρώπη.

* Η «αποστειρωμένη παρέμβαση» στην νομισματική πολιτική είναι μία στρατηγική κατά την οποία οι επιδράσεις διαφόρων τύπων συναλλαγών σε ξένο νόμισμα ελαχιστοποιούνται με τον περιορισμό του ποσού του νομίσματος που διατίθεται για ανταλλαγή με ξένα νομίσματα.
Αυτή η προσέγγιση χρησιμοποιείται μερικές φορές ως μέσο αποτροπής ενός νομίσματος από το να αποκτήσει πρόσθετη ισχύ και ενδεχομένως να βλάψει την εξαγωγική οικονομία αυτού του κράτους αποθαρρύνοντας τις συναλλαγές στο συγκεκριμένο νόμισμα.
Μερικές φορές, αυτή η προσέγγιση έχει αποδειχθεί επιτυχής και βοήθησε στην ανατροπή μιας ανεπιθύμητης οικονομικής εξέλιξης.
Σε άλλες περιπτώσεις, η λύση μπορεί να κάνει ακριβώς το αντίθετο, μερικές φορές οδηγώντας σε οικονομική ύφεση για το κράτος που εκδίδει το «αποστειρωμένο» νόμισμα.

www.bankingnews.gr