Σε
ανάλυση του, ο Αιγύπτιος εμπειρογνώμονας, που ειδικεύεται στις σχέσεις
ΗΠΑ-Τουρκίας, Χοσάμ Αμέρ, εξέτασε τους λόγους της άρνησης της Τουρκίας
να ανοίξει την πόρτα στον Οργανισμό Βορειοατλαντικής Συνθήκης (ΝΑΤΟ) να
έχει παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα, παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει μια
μεγάλη ναυτική δύναμη σε κάθε κίνηση στην περιοχή.Ο Αμέρ ανέφερε ότι τον περασμένο Ιανουάριο, οι υπουργοί Άμυνας της Τουρκίας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας υπέγραψαν μια τριμερή συνθήκη με στόχο την προστασία των ναυτιλιακών οδών στη Μαύρη Θάλασσα και την εκκαθάρισή τους από τις νάρκες που είχε τοποθετήσει ο ρωσικός στόλος που συμπίπτει με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Διευκρινίζει στο άρθρο του στον ιστότοπο Al Jazeera Blogs ότι βάσει αυτής της συμφωνίας, σχηματίστηκε μια ομάδα εργασίας από τις τρεις χώρες, αποτελούμενη από τρία ναρκαλιευτικά πλοία – ένα από κάθε χώρα – εκτός από ένα πλοίο διοίκησης και ελέγχου.
Δήλωσε ότι η Τουρκία πάντα τόνιζε ότι δεν θα επέτρεπε σε πολεμικά πλοία χωρών που δεν συνορεύουν με τη Μαύρη Θάλασσα να διασχίσουν τα τουρκικά στενά, και σύμφωνα με αυτή την ανακοίνωση, η Άγκυρα αρνήθηκε να επιτρέψει σε ένα από τα βρετανικά ναρκαλιευτικά πλοία που είχε δανειστεί η Ουκρανία να εισέλθει στη Μαύρη Θάλασσα. καθώς επρόκειται για βρετανικό πολεμικό πλοίο.
Επεσήμανε τις δηλώσεις του Διοικητή του Τουρκικού Ναυτικού, Τατλίογλου πέρυσι, με αφορμή τον εορτασμό της 133ης επετείου από την ίδρυση σχολών αξιωματικών ναυτικών, στις οποίες είπε ξεκάθαρα ότι η χώρα του αντιτίθεται στη συμμετοχή οποιασδήποτε χώρας του ΝΑΤΟ στη διατήρηση της ασφάλειας στη Μαύρη Θάλασσα.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, το ζήτημα της ασφάλειας της Μαύρης Θάλασσας έχει προκύψει, αντιπροσωπεύοντας μια πραγματική δοκιμασία της ικανότητας της Τουρκίας να ελέγχει τη γεωπολιτική ισορροπία σε αυτούς τους στρατηγικούς διαδρόμους, υπό το φως του συνεχιζόμενου ρωσο-ουκρανικού πολέμου.
Από τη μία πλευρά, η Τουρκία δεν θέλει να δυσκολέψει τη θέση της λόγω του τρέχοντος πολέμου στην Ουκρανία, ειδικά αφού τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία είναι οι κύριοι εταίροι της σε ενεργειακές και εμπορικές συμφωνίες.
Ταυτόχρονα, ως βασικό μέλος του ΝΑΤΟ (από το 1952), επιδιώκει να ενισχύσει τις σχέσεις της με τη Δύση χωρίς να εξοργίζει τη Ρωσία.
Ως εκ τούτου, έπρεπε να κινηθεί εντός της περιοχής του με τρόπο που να μην διαταράσσεται η απαραίτητη ισορροπία σε αυτήν την ευαίσθητη περιοχή του κόσμου και υπό το φως αυτών των εξαιρετικά ευαίσθητων και δύσκολων συνθηκών που περνά η περιοχή, όπως σημειώνει ο Αμέρ.
Γιατί η Τουρκία απορρίπτει τις διεθνείς προσπάθειες;
Εάν ισχύει αυτό, το ερώτημα που μπορεί να σκέφτονται ορισμένοι είναι, γιατί η Τουρκία απορρίπτει τις διεθνείς προσπάθειες που προσφέρονται να συμμετάσχουν στην αποναρκοθέτηση της Μαύρης Θάλασσας;
Ο κ. Hotaka Nakamura, ερευνητής και πρώην συνεργάτης του Προγράμματος Μαύρης Θάλασσας στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής στην Ουάσιγκτον, πιστεύει ότι η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να διατηρήσει τον ρόλο της ως μεσολαβητής στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο και αρνείται να εγκαταλείψει τις σχέσεις της με τη Μόσχα ή να περιθωριοποιήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Επίσης, μετά τη μαζική καταστροφή του ρωσικού ναυτικού στόλου, η Άγκυρα πιστεύει ότι η αυξανόμενη παρουσία του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα θα μπορούσε να διαταράξει την περιφερειακή ισορροπία, η οποία αυτή τη στιγμή είναι υπέρ του τουρκικού στόλου σε σύγκριση με τους στόλους της Ρωσίας, του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Υπάρχει τότε τουρκικό συμφέρον να επιτρέψει σε μια πολυεθνική ειδική ομάδα να καθαρίσει τις νάρκες στη Μαύρη Θάλασσα;
Ο κ. Nakamura συνεχίζει, «Η πολυεθνική ομάδα ναρκαλιευτικών της Μαύρης Θάλασσας που υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ μπορεί να ενισχύσει τη γεωπολιτική θέση της Τουρκίας μεταξύ των ναυτικών δυνάμεων στη Μαύρη Θάλασσα, εδραιώνοντας τη θέση του Τουρκικού Ναυτικού ως ισχυρότερου, γεγονός που αυξάνει την επιρροή και την ηγεσία του ως κύριος συνεισφέρον στις εργασίες εκκαθάρισης ναρκών και ασφάλειας στη Μαύρη Θάλασσα.
Λοιπόν, υπό το φως των προαναφερθέντων, γιατί η Τουρκία αρνείται να ανοίξει την πόρτα στο ΝΑΤΟ να έχει παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει μια μεγάλη ναυτική δύναμη σε οποιαδήποτε από τις κινήσεις της στην περιοχή;
Είναι αλήθεια ότι μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα υπενθυμίζοντας για άλλη μια φορά τις δηλώσεις του διοικητή του τουρκικού ναυτικού στόλου, με τις οποίες επιβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν θέλει να μετατραπεί η Μαύρη Θάλασσα σε μια άλλη Μέση Ανατολή μια βαθιά κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ της Τουρκίας και των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αυτή η κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών έχει κλιμακωθεί την τελευταία δεκαετία λόγω της εχθρικής συμπεριφοράς των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Τουρκία και της υιοθέτησης από την Αμερική μιας πολιτικής ατζέντας που δεν λαμβάνει υπόψη τα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας, όπως συμβαίνει στο συριακό ζήτημα και την αντιμετώπιση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν και τις συνδεδεμένες με αυτό ομάδες ή την απόφαση της Αμερικής να αναστείλει το εμπάργκο όπλων που είχε προηγουμένως επιβάλει στους Έλληνες της Κύπρου.
Αυτές οι θέσεις ερμηνεύτηκαν από τους Τούρκους πολιτικούς ως υπέρβαση όλων των αμερικανικών θεσμών χάραξης πολιτικής, είτε εντός του Κογκρέσου είτε της προεδρίας, και ανεξάρτητα από το αν η κυβέρνηση ήταν Δημοκρατική ή Ρεπουμπλικανική.
Οι Τούρκοι διαμορφωτές πολιτικής πιστεύουν επίσης ότι αυτές οι αμερικανικές θέσεις ήρθαν ως αντίδραση στις θέσεις του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και στην υιοθέτηση εξωτερικών πολιτικών ανεξάρτητων από τον Αμερικανό εταίρο, οι οποίες είναι πολιτικές που συνάδουν με τη νέα στρατηγική σκέψη και όραμα του κόμματος για γεωπολιτικούς προσανατολισμούς.
Ανεξάρτητη πολιτική
Σε μια έκθεση, εξάλλου, που δημοσιεύτηκε από το Ίδρυμα SITA με τίτλο «Τουρκικές προτεραιότητες εξωτερικής πολιτικής μετά τις προεδρικές εκλογές – μια νέα φάση», αναφέρθηκε ότι η Τουρκία υιοθέτησε πρόσφατα ανεξάρτητες εξωτερικές πολιτικές που δεν υποκινήθηκαν απλώς από μια επείγουσα πολιτική επιθυμία, αλλά μάλλον επιβλήθηκαν. λόγω ανάγκης και των περιφερειακών δεδοµένων που αφορούν αυτές τις θέσεις.
Αυτά τα γεγονότα αντιπροσωπεύονταν από την αυξανόμενη αίσθηση της Τουρκίας ότι οι προτεραιότητες εθνικής ασφάλειας και τα ζωτικά της συμφέροντα συχνά αγνοούνταν, και μάλιστα έφτασε στο σημείο να στοχοποιηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους δυτικούς συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.
Αμφιλεγόμενα ζητήματα
Σε μια άλλη έκθεση που ασχολείται με την τουρκική εξωτερική πολιτική, που δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο SITA με τίτλο «Ο γεωπολιτικός χάρτης της Τουρκίας για το 2024 – Αναζητώντας σταθερότητα σε έναν κόσμο συγκρούσεων», η ερευνήτρια Gloria Ozdemir έγραψε ότι το έτος 2023 υπήρξε μάρτυρας συνεχιζόμενων τριβών μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, ιδιαίτερα το θέμα της αγκυροβόλησης τεμαχίων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ κοντά στα τουρκικά λιμάνια της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένου του υποβρυχίου USS San Juan και του αντιτορπιλικού USS Arleigh Burke.
Αυτό είναι επιπρόσθετο σε όσα αναφέραμε για την άρση του εμπάργκο όπλων, την οποία η Τουρκία θεωρεί ως αμερικανική μεροληψία που θα υπονόμευε τη σταθερότητα και θα εμπόδιζε τον δρόμο για την επίτευξη μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης της κρίσης στην Κύπρο.
Τέλος, η παλαιστινιο-ισραηλινή σύγκρουση και η αμερικανική θέση στην άνευ όρων υποστήριξη της Σιωνιστικής οντότητας οδήγησαν σε περαιτέρω ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών γιατί έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη θέση της Τουρκίας για υποστήριξη των παλαιστινιακών δικαιωμάτων.
Υπό το πρίσμα της συνέχισης των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον της πολιορκημένης Λωρίδας της Γάζας και των ωμοτήτων που προκύπτουν και των ξεκάθαρων ανθρωπιστικών τραγωδιών, δεν φαίνεται να υπάρχει λύση στις διαφορετικές θέσεις στον ορίζοντα.
—