Γράφτηκαν και θα γραφτούν πολλά για
τον νέο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανο Κασσελάκη. Μίλησαν για
“ουρανοκατέβατο”, για “αερόλιθο” και άλλα. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν
πολλές σκιές στο βιογραφικό του αλλά σταδιακά θα φανεί η πραγματικότητα,
καθώς ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιο.
Η μυθολογία γύρω από το όνομά του ήταν αναγκαία για να τον εκτινάξει στα ύψη και να τον παρουσιάσει ως «φαινόμενο». Το επικοινωνιακό περιτύλιγμα της καμπάνιας του που εισήχθηκε κατευθείαν από τις ΗΠΑ, ήταν επίσης εξαιρετικό και επιτυχημένο.
Αλλά η επιτυχία του Κασσελάκη οφείλεται επίσης και στο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογικές αποτυχίες του στέρεψε από κάθε ιδέα, δεν παραγόταν πολιτική και δεν υπήρχε όραμα. Και χρειαζόταν η εμφάνιση κάποιου μεσσία.
- Σταδιακά, εκείνο που αποκαλύπτεται όμως, είναι ότι αρχιτέκτονας του σχεδίου υποψηφιότητας Κασσελάκη ήταν ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας. Με την υποψηφιότητα αυτή στόχευσε τους εσωκομματικούς του αντιπάλους και φαίνεται να στοχεύει επίσης στη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα καθαρά κεντροαριστερό κόμμα.
Με άλλα λόγια έβαλε μπροστά τον Κασσελάκη να κάνει αυτό που δεν ήθελε να χρεωθεί ο ίδιος. Σκοπεύει να επανέλθει μετά την μετάλλαξη του κόμματος; Ή αν αυτή η μετάλλαξη αποτύχει θα δημιουργήσει καινούργιο κόμμα;
Όλα τα σενάρια φαίνεται να είναι ανοιχτά και θα εξαρτηθούν εν πολλοίς από την πορεία του ίδιου του Κασσελάκη. Διότι και οι αχυράνθρωποι κάποια στιγμή αποκτούν δική τους υπόσταση, αυτονομούνται και δεν αφήνουν χώρο για τους προστάτες τους. Ο χρόνος θα δείξει.
Αυτή τη στιγμή πάντως ο Τσίπρας τοποθέτησε γύρω από τον Κασσελάκη τους ανθρώπους του, από τον Παππά ως τον Πολάκη, τον εξάδελφό του Γιώργο Τσίπρα, τον ναύαρχο Αποστολάκη και άλλους. Στο μεταξύ ο εσωκομματικός πόλεμος ξεκίνησε έντονος και θα συνεχιστεί μέχρι το συνέδριο του κόμματος.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Τσίπρας-Κασσελάκης θα ελέγξουν το συνέδριο και θα υποχρεώσουν τους εσωκομματικούς τους αντιπάλους είτε να αποχωρήσουν είτε να υποταχθούν. Λίγοι μάλλον θα αποχωρήσουν, οι περισσότεροι θα παραμείνουν. Δεν έχουν άλλωστε και μεγάλες ιδεολογικές διαφορές και τους συνδέει η εξουσία.
Αν μάλιστα οι δημοσκοπήσεις δείξουν ότι το νέο κεντροαριστερό σχήμα έχει πιθανότητες να αντικαταστήσει στις επόμενες εκλογές τον Μητσοτάκη, τότε θα υπάρξει συρροή σε αυτό και στελεχών του ΠΑΣΟΚ.
- Η περίοδος μέχρι το συνέδριο θα είναι επώδυνη και τοξική. Ο δε Κασσελάκης θα έχει να αντιμετωπίσει τους εσωκομματικούς του αντιπάλους από τη μια αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να κάνει και αντιπολίτευση στο Μητσοτάκη και να φανεί ότι είναι ικανός να τον αντικαταστήσει. Αν αποτύχει σε αυτό το εγχείρημα, τότε είναι ίσως που θα επανεμφανιστεί ο Τσίπρας.
Στον Κασσελάκη δεν θα συμφέρει η οξύτητα γιατί θα τον περιχαρακώσει σε ένα κόμμα που θα απωθεί τους κεντρώους ψηφοφόρους που είναι οι μόνοι που θα μπορέσουν να του δώσουν την εξουσία.
Από όποια σκοπιά πάντως και να δει κανείς το φαινόμενο Κασσελάκη πρόκειται για ένα παρακμιακό φαινόμενο που το χειροκροτεί μια παρακμιακή κοινωνία και μια υποτιθέμενη Αριστερά. Η παρακμή όμως υπάρχει σε όλο το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Παρακμιακό φαινόμενο ήταν και ο Γιώργος Παπανδρέου, παρακμιακό φαινόμενο είναι και ο Μητσοτάκης, παρακμιακά φαινόμενα συντηρούνται σε όλη την έκταση του πολιτικού συστήματος, στο επίπεδο των ελίτ και στο ευρύτερο επίπεδο της ίδιας της κοινωνίας.
Ασφαλώς το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό, υπάρχει μια παγκοσμιοποιημένη παρακμή της πολιτικής και του πολιτικού προσωπικού. Η πολιτική έχασε την όποια αυτονομία διέθετε και οι πολιτικοί έγιναν υπάλληλοι του χρηματο-οικονομικού συστήματος και των μεγάλων συμφερόντων. Η χρεοκοπία της πολιτικής είναι οικουμενικό φαινόμενο. Η χρεοκοπία της Αριστεράς καταντά φαινόμενο τραγικό.
Η περίπτωση Κασσελάκη δεν είναι ένα κλειστό φαινόμενο στο κομματικό πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ. Έχει τις προεκτάσεις του στο σύνολο του πολιτικού συστήματος. Το παράδοξο είναι ότι εμφανίζεται σε ένα κόμμα της Αριστεράς, εκεί που θα το περίμενε κανείς να εμφανιστεί στο χώρο της Δεξιάς.
Με αυτό τον τρόπο όμως αμερικανοποιείται και ο δεύτερος πόλος εξουσίας της ελληνικής πολιτικής ζωής. Γράφτηκε ότι ο Κασσελάκης ήταν υποστηρικτής του Μητσοτάκη και ότι στις εσωκομματικές εκλογές της Νέας Δημοκρατίας είχε ψηφίσει υπέρ του. Δεν ξέρω πόσο αληθεύει αυτό, ίσως κάποια στιγμή το επιβεβαιώσει ή το αναιρέσει η δημοσιογραφική έρευνα.
Αλλά όσοι παρακολούθησαν με προσοχή την σύντομη πορεία του για να φτάσει στην αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ, διαπίστωσαν το κενό ουσιαστικού πολιτικού λόγου πέρα από κάποιες γενικολογίες που εξέπεμπαν συγχυσμένα μηνύματα, ακόμη και τραμπικής έμπνευσης.
Σε κάθε περίπτωση, σταθμός για το μέλλον Κασσελάκη και του μεταλλαγμένου σε κεντρώο σχηματισμό ΣΥΡΙΖΑ, θα είναι οι ευρωεκλογές. Αν ανακτήσει δυνάμες και ανέλθουν τα κομματικά ποσοστά, αν φανεί προοπτική εξουσίας, τότε η πορεία τους θα κριθεί θετικά. Αν όχι, θα προκύψει μια νέα κρίση στο ΣΥΡΙΖΑ που θα έχει τις προεκτάσεις της στο σύνολο του πολιτικού συστήματος.
- Το φαινόμενο μπορεί να γίνει και κυπριακό;
Ένα ερώτημα που μπορεί να θέσει κανείς είναι κατά πόσον το φαινόμενο Κασσελάκη θα μπορούσε να εμφανιστεί και να ευδοκιμήσει στην Κύπρο. Ίσως όχι με την ένταση που αυτό εμφανίστηκε στην Ελλάδα, αλλά θα μπορούσε κανείς να ανιχνεύσει ήδη ενδείξεις του στις περιπτώσεις Νίκου Χριστοδουλίδη και Αννίτας Δημητρίου.
Θα μπορούσε το φαινόμενο αυτό να εμφανιστεί στο ΑΚΕΛ; Σίγουρα όχι, γιατί παρά τις δεξιές στροφές του, το ΑΚΕΛ διατηρεί τις ασφαλιστικές δικλείδες του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.
Καταληκτικά ζούμε σε ενδιαφέρουσες εποχές, σε κοινωνίες της παρακμής, σε ακυβέρνητες πολιτείες, με το οικονομικό σύστημα να έχει παραγκωνίσει εντελώς την πολιτική, με δύσκολα προβλέψιμο το μέλλον.
Διότι ναι μεν η οικονομία είχε πάντοτε την πρωτοκαθεδρία στο ανθρώπινο γίγνεσθαι, αλλά υπήρχε και χώρος για την πολιτική και τον πολιτισμό. Σήμερα αυτός ο χώρος συρρικνώθηκε στο ελάχιστο.
*Στέφανος Κωνσταντινίδης
Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ,
Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του
μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον
ίδιο εκδοτικό οίκο.
hellasjournal.com stephanos.constantinides@gmail.com
